Een onterfd kind heeft altijd recht op een deel van de erfenis. Dit wordt de legitieme portie genoemd. Geheel onterven kan dus niet. Een onterfd kind heeft ook recht op inzage van documenten om de omvang en waarde van de nalatenschap te kunnen controleren op het moment van overlijden.  Maar wat te doen wanneer je deze inzage niet krijgt?

Op grond van artikel 4: 78 Burgerlijk Wetboek heeft de legitimaris, ofwel degene die onterfd is, recht op inzage en een afschrift van alle documenten die nodig zijn voor de berekening van de legitieme portie. Dat is het deel van de erfenis waar de legitimaris recht op heeft, ook al is hij onterfd. Op deze manier kan de legitimaris nagaan of de berekening klopt.

Als een kind een beroep doet op zijn legitieme portie zijn de belangen van de erfgenamen en de legitimaris tegenstrijdig. Omdat de verhoudingen tussen partijen veelal verstoord zijn, is het vaak lastig voor de legitimaris om de inzage te verkrijgen. In de praktijk betekent dit dat de legitimaris de erfgenamen moet sommeren om inzage te krijgen in de administratie van de overledene.

Indien een sommatiebrief niet tot inzage leidt kan de legitimaris naar de kantonrechter gaan. De kantonrechter kan dan de erfgenamen en de executeur (degene die belast is met het uitvoeren van het testament) oproepen om de deugdelijkheid van de boedelbeschrijving onder ede te bevestigen. Onder ede dient de waarheid gesproken te worden.

Welke stukken moet een legitimaris in kunnen zien?

De legitimaris heeft het recht alle stukken te controleren die op het moment van overlijden van belang zijn voor het bepalen van de omvang van zijn legitieme portie.

De erven maar ook de legitimaris dienen alle door hen ontvangen bovenmatige giften welke zij van de overledene bij leven hebben ontvangen op te geven. Het is dan een kwestie van alle bankafschriften napluizen. Uit recente jurisprudentie blijkt dat de executeur moet zorgdragen dat de bankafschriften worden veiliggesteld. De executeur dient te voorkomen dat er geen stukken meer beschikbaar zijn wanneer het procederen lang duurt.

Wanneer mag een legitimaris naar de kantonrechter?

Een legitimaris mag naar de kantonrechter gaan als hij een gegrond vermoeden heeft dat hij wordt benadeeld. De legitimaris kan niet ongelimiteerd stukken via de rechter opeisen. Hij dient precies aan te geven welke stukken hij nodig heeft om zijn legitieme portie te kunnen berekenen. Een te brede omschrijving wordt ook wel ‘fishing expedition’ genoemd. Het is dus belangrijk dat de legitimaris alleen inzage eist in stukken die van belang zijn, dit om te voorkomen dat zijn verzoek wordt afgewezen.

Meer weten over het opeisen van uw legitieme portie?

Neem dan contact op met 020 – 696 3000 en vraag dan naar Diederik Ruys.

Lees hier meer over de berekening en het opeisen van het legitieme portie bij onterving.