Oom Hein was dood. De familie had hem in geen jaren gezien. Ergens in Afrika had hij gezeten. En zijn nichtje Sally* uit Almere was zijn enige erfgenaam.

Sally verzorgde liefdevol Alzheimerpatienten. Haar man Dirk stond voor de klas: groep 4. Ze hadden drie kinderen en een Opel Astra die aan vervanging toe was. Sally kwam niet veel verder met de erfenis van oom Hein. Zo kwam ze bij mij voor raad.

De lodge in de buurt van Sun City, Zuid-Afrika, was het taaiste probleem. Je weet wel, Sun City, waar Bruce Springsteen en zijn maatje Steve Van Zandt niet wilden optreden tijdens de boycot in de jaren ’80. Een kruising van Las Vegas en Preston Palace. Gebouwd in een zwart thuisland tijdens het Apartheidsregime, waar andere wetten golden dan in de rest van Zuid-Afrika. Daar deden de godvruchtige Afrikaners stiekem wat de dominee van de Nederduits-Gereformeerde Kerk hen verbood: gokken dat het een lieve lust was, ofwel: dobbel dat dit ’n liewe lus was. Of ik wilde helpen. Geen probleem. House for sale, eens kijken wat er gebeurt.

Black Economic Empowerment

Een Indiase zakenman met goede relaties die wat in grondstoffen deed wilde wel kopen. Maar wat bleek? De machthebbers in Zuid-Afrika vonden dat dit bezit van oom Hein met fout geld verworven was. Hoe precies: niemand die het wist. Er kwamen claims van stammen die vonden dat het ooit hun grond was geweest; en er moest iets “hersteld” van de regering, maar dat ging dan weer ergens anders over. Ze leken het onderling niet met elkaar eens, maar duidelijk was wel dat er weinig over zou blijven van de verkoopopbrengst. De notaris heette Barkhuijsen. Hij belde en zei: As jy verkoop mag die geld nie die land uit. Ek ontbind die ooreenkoms. Jy kan maar beter op soek na ’n prokureur van hier.”

Een verbitterd hart

Een lokale raadsman dus, die de zeden van de streek begrijpt. De apartheid is al jaren afgeschaft, en de rechters zijn vaak zwart, maar veel advocaten nog wit. Potgieter in Kaapstad kon ons niet helpen. Hij begreep de snelle veranderingen in zijn land niet meer en zat te ver weg. Hij had ook al een uitgesproken hekel aan Hollanders. Mijn leuke anekdote over Paul Kruger – die bij ons op een stoel werd gezet met een bordje op zijn schoot: “men gelieve den President niet aan te raken” – kon zijn verbitterde hart niet ontdooien en maakte het alleen maar erger. Nee, het zou nooit meer worden zoals vroeger.

Pik gaat het regelen

Pik van Niekerk in de Vrijstaat zat dichter bij het vuur, vroeg een stevig voorschot en schilderde mooie verwachtingen (“ek ga dat wel even reël“), maar kreeg niets klaar. Hij had niet eens een fax, en als je hem belde kreeg je altijd het gevoel dat hij te paard naar het postkantoor ging. Dat soort geluiden – gehinnik en getrappel – hoorde je als je met hem belde. Het kan zijn dat hij gewoon voor de lol de hele tijd op zijn paard zat en dan met zijn mobieltje zijn zaakjes deed. Sally en ik besloten dat we nog een allerlaatste poging zouden wagen.

Een nieuwe Insignia

Uiteindelijk vonden we Van Jaarsveld. Kantoor aan huis. Voorzien van whatsapp en twitter. De grondclaim-specialist die we zochten. Hij wist wel hoe de hazen liepen. Ja, nogal wat volk claimde zich rijk en vulde de zak, maar de grap is: “jy hoef glad nie te verkoop”, zei hij. “Verhuur is baie slimmer”. Zo’n lokale hosselaar die zich had aangepast aan de gewijzigde omstandigheden, dat hadden we nodig. Hij zette de juiste mensen op de verhuur. Er bleef wel wat hangen in wat zakken maar ook weer niet zoveel. Het is geen verkoop, dus het geld mag het land uit. Dirk kocht een nieuwe Insignia. En het aardige is, een paar weken per jaar mag Sally zelf haar huis gebruiken. Sally en Dirk houden niet van gokken maar het is weer eens wat anders dan de camping en de kinderen zijn helemaal weg van dat te gekke waterparadijs. Collega Van Jaarsveld: dank vir die wyse raad.

* De naam Sally en de andere namen zijn gefingeerd.

Bekijk hier de andere advocatenverhalen

 

geschreven door Marius Hupkes