Nederlanders zijn voor naar schatting meer dan € 12.000.000 gedupeerd door beleggingen in CFD’s. Wat zijn dit voor producten en wat is het verband tussen de verkopers van deze producten uit Cyprus en de nepadvertenties met bekende Nederlanders die zeggen rijk te zijn geworden met bitcoins?

Wat zijn contracts for difference?

CFD’s, ofwel Contracts for Difference, zjin speculatieve contracten op koersbewegingen van onderliggende waarden zoals een valutakoers, de koers van een aandeel of een cryptomunt of de prijs van een grondstof, waarbij met “leverage” ofwel met geleend geld wordt gewerkt. Volgens informatie die (wettelijk verplicht) door de aanbieders van deze financiële producten wordt verspreid, verliest zo’n 80 % van de beleggers in deze producten geld. Dit percentage is mogelijk hoger en bovendien blijkt dat deze beleggers vaak niet een beetje, maar al hun geld verliezen.

De CFD-sector in Limassol

In het zonnige plaatsje Limassol in EU-lidstaat Cyprus zijn een groot aantal CFD-bedrijven gevestigd. De moederbedrijven van deze bedrijven zijn vaak gevestigd in belastingparadijzen buiten de Europese Unie. Zo zit het moederbedrijf van Vestle, Iforex, op de Virgin Islands. De moederbedrijven hebben doorgaans een nominee-structuur. Dat houdt in dat de eigenaren en directeuren achter de schermen verborgen blijven. De CFD-bedrijven uit Limassol opereren met een vergunning van de Cypriotische toezichthouder, de CySEC.  Volgens de regelgeving van de EU geldt een vergunning in een lidstaat als een Europees paspoort om financiële diensten aan te bieden in andere lidstaten. In andere woorden, een CFD-bedrijf uit Limassol met een CySEC-vergunning heeft vrij spel om klanten in het rijke Noordwest-Europa aan te trekken, waar de spaarrente bijna 0 is en mensen op zoek zijn naar alternatieve beleggingen die meer opleveren dan een spaarrekening. De nationale toezichthouder, zoals in Nederland de AFM, staat feitelijk buitenspel en heeft weinig mogelijkheden om overtredingen aan te pakken. Op welke manier werven de CFD-bedrijven hun klanten?

Sponsoring van voetbalclubs

Een manier om snel naamsbekendheid te krijgen, is het sponsoren van een voetbalclub. Verschillende CFD-bedrijven kiezen voor deze methode om naamsbekendheid te krijgen.

Nepadvertenties

Volgens NRC Handelsblad lokken de CFD-bedrijven ook nieuwe klanten via de beruchte nepadvertenties waarin bekende Nederlanders figureren. Een artikel in deze krant van 5 juli 2019 geeft hiervan een sprekend voorbeeld. De journalist heeft contact gehad met de broker en een woordvoerder van het bedrijf bevestigt dat het bedrijf via de nepadvertenties cliënten werft. Volgens de woordvoerder gaat het om “een normale vorm van marketing”. De bekende Nederlanders zijn er niet blij mee. De “beleggers” die via de nepadvertenties worden gelokt raken hun geld kwijt, worden gedupeerd en spreken de bekende Nederlanders, zoals Waylon, Jort Kelder, Marco Borsato, Ali B en John de Mol aan op hun schade. Maar deze bekende Nederlanders weten van niets. Wie zit er achter de nepadvertenties? Media-tycoon John de Mol besluit om het er niet bij te laten zitten.

John de Mol vs. Facebook

De nepadvertenties verschijnen onder meer op Facebook. De Mol verwijt het social mediabedrijf dat de advertenties niet worden geweerd, terwijl hij geen toestemming heeft gegeven om zijn naam te misbruiken. Facebook heeft geen zin om gedwongen te worden de nepadvertenties tegen te houden en tracht aan veroordeling te ontkomen, maar het vonnis van de Amsterdamse rechtbank van 11 november 2019  is zo klaar als een klontje. Bij de feiten (2.7) stelt de rechtbank nuchter vast: “Gebruikers die op de advertenties ingaan en bedragen betalen, ontvangen in ruil daarvoor geen Bitcoins en zijn hun geld kwijt”. Dat is inderdaad precies de reden waarom gedupeerden zich bij ons kantoor melden: zij komen op de website van een CFD-broker, kopen geen bitcoins maar gaan beleggen in CFD’s, en raken hun geld kwijt. De rechtbank gebruikt in de uitspraak in dit verband het woord oplichting: “Het zonder zijn toestemming gebruiken van zijn naam en portret ter ondersteuning van oplichtingspraktijken is een inbreuk op zijn persoonlijke levenssfeer, zijn eer en goede naam, en levert als zodanig reputatieschade op” (4.11).

De uitzending van Opgelicht van 1 oktober 2019

Op 1 oktober 2019 besteedt het AVROTROS-programma “Opgelicht” uitgebreid aandacht aan de nepadvertenties en aan de CFD-bedrijven. Er komen meerdere gedupeerden aan het woord die hun geld kwijt zijn. Ons kantoor werkt aan de uitzending mee. We hebben na de zomer van 2019 meerdere zaken tegen  CFD-brokers in behandeling gekregen. De hoogste individuele schade is € 1.700.000, in totaal gaat het inmiddels  om zo’n € 12.000.000 aan schades.

De eerste juridische slag, oktober-november 2019

Na de uitzending van Opgelicht melden zich veel nieuwe cliënten op ons kantoor. De schades variëren sterk, maar de rode draad is meestal dat deze gedupeerden al hun geld kwijt zijn. Zij vertellen onder hoge druk te zijn gezet om bij te storten als de beleggingen al in de min staan. Onze eerste zorg is om te voorkomen dat er bij de broker niets meer te halen valt als de rechtszaken worden gewonnen. Dat doel kan worden bereikt door beslag te leggen op de rekening van het moederbedrijf. Rechters keuren de ingediende beslagverzoeken goed. De beschikkingen gaan zo snel mogelijk per koerier naar het Ministry of Justice and Public Order in Nicosia, waar de beslagen verder worden uitgezet bij een lokale deurwaarder, die naar de lokale bank gaat om de Nederlandse rechterlijke bevelen uit te voeren. De beslagen lukken: de bank  wordt gedwongen om geld apart te zetten om de schade van de gedupeerden te vergoeden.

De 2e uitzending van Opgelicht van 19 november 2019

Opgelicht wijdt opnieuw een uitzending aan de CFD-brokers naar aanleiding van de John de Mol/Facebook zaak. Jort Kelder, één van de bekende Nederlanders wiens identiteit in de nepadvertenties wordt misbruikt, heeft Stichting Vladimir opgericht. De naam is een knipoog naar een bekend staatshoofd en daarmee naar de geldstromen achter de CFD-brokers (een Israëlische journaliste vertelt er meer over in Opgelicht). Een cliënt van ons kantoor die voor € 89.000 gedupeerd is werkt aan de uitzending mee. Zijn telefoongesprek met een Nederlandse vrouw die een valse naam gebruikt, is opgenomen. Hij is al zijn geld kwijt maar niettemin wordt hij gepusht om opnieuw in te leggen, een zogenaamd “recovery-programma”. In onze ogen is dit een voorbeeld van een “oneerlijke handelspraktijk”, een juridisch begrip dat in de rechtszaken aan centrale rol gaat spelen.

Oneerlijke handelspraktijken

Een ander voorbeeld van een oneerlijke handelspraktijk die in sommige zaken speelt is het doorverkopen van cliëntgegevens aan zogenaamde recovery-agencies. Dat zijn bureaus die zich opwerpen als belangenbehartiger van gedupeerden die al hun geld kwijt zijn. Zij beweren de CFD-brokers op de korrel te hebben en met succes geld terug te kunnen claimen. Uiteraard moet wel eerst een stevig voorschot worden betaald. Er is geen enkel geval bekend van een recovery agency dat in zijn missie slaagt. Geen wonder, als je bedenkt dat er maar één manier is waarop deze bureaus aan de adresgegevens van de gedupeerden kunnen komen… via de CFD-brokers zelf, die de schade hebben veroorzaakt. Bij oneerlijke handelspraktijken gaat het om misleiding van consumenten door bijvoorbeeld onware mededelingen of door het uitoefenen van druk. De meeste van onze cliënten vertellen dat zij met de CFD-brokers in aanraking zijn gekomen door te klikken op een nepadvertentie. Daarmee gaat de relatie tussen de CFD-aanbieder en de latere gedupeerde van start. Omdat de bekende Nederlander van niets weet, is dit in onze ogen ook een vorm van misleiding van consumenten en dus ook een oneerlijke handelspraktijk.

Miljoenenschade

Inmiddels heeft ons kantoor meer dan 40 CFD-zaken behandeld voor een totaalbedrag van € 15.000.000. Dit zijn alleen de cijfers van lopende rechtszaken bij ons kantoor, exclusief gesloten en voltooide zaken.

Het gaat niet alleen om de nepadvertenties

De werving via de nepadvertenties is niet het enige verwijt aan de CFD-brokers. De rechter kan ook andere aspecten van doorslaggevend gewicht achten en gewoon geen acht slaan op de stelling van de broker dat zij niets met de nepadvertenties te maken heeft. In de rechtszaken moet de rechter bijvoorbeeld beslissen over de SWAPS, de kosten die de CFD-brokers in rekening brengen om verliesgevende trades in stand te houden. Deze SWAPS grendelen de inleg af en zorgen er als het ware voor dat het vermogen van de beleggers geleidelijk wordt overgeheveld naar de CFD-broker. Het zou zomaar kunnen zijn dat dat aspect doorslaggevend is bij de rechterlijke beoordeling en dat de nepadvertenties niet meer dan een onbeduidende bijrol spelen in de procedures. Bepaalde feiten zijn nu eenmaal  lastiger te ontkennen dan andere en het is aan de rechter om te bepalen wat het beslissende punt is in de procedures.

Geschreven door Marius Hupkes